Tansu heeft een woning aangeboden gekregen
De afgelopen weken zagen we in de media meerdere jonge nabestaanden die in een uitermate stressvolle situatie zaten (en soms nog zitten): de dreiging van dakloosheid. Vorige week zaterdag (en de afgelopen weken in diverse media) zagen we op 2 oktober in de televisieuitzending van BNN-VARA programma 'Kassa!' Tansu, een jonge vrouw die na het overlijden van haar grootouders (haar ouders hadden haar afgestaan toen Tansu 2 jaar oud was) met uitzetting bedreigd werd door de woningcorporatie. Tansu zocht juridische hulp, verloor de zaak, ging in hoger beroep, en ook toen verloor zij de zaak tegen de woningcorporatie. De corporatie besloot tot handhaving en uitzetting binnen 4 weken, wat ook is gebeurd (op vrijdag 1 oktober).
WeesWijzer hoorde dat Tansu in het televisieprogramma haar verhaal zou vertellen, en stuurde de redactie van 'Kassa!' vooraf direct inhoudelijke informatie over deze zaak, maar ook over het structurele harteloze standaardbeleid van woningcorporaties om nabestaanden uit huis te zetten. Tijdens de uitzending waren Tansu en haar beste vriendin Amber in de studio, en ook Tweede Kamerlid Henk Nijboer. Hij was ook aanwezig tijdens de hoorzitting op 16 september in de Tweede Kamer, en benadrukte het belang van een wetsaanpassing dat weeskinderen beschermt in deze brute situatie. Tijdens diezelfde hoorzitting in de Tweede Kamer lichtten WeesWijzer (en documentairemaker Pippi Dijkstra) al toe dat het al sinds media jaren '80 standaardbeleid van woningcorporaties is om nabestaanden van hoofdhuurder van een woningcorporatiewoning uit huis te zetten wanneer de hoofdhuurder (de naam op het huurcontract) komt te overlijden. Soms is er dan af en toe bemiddeling naar een andere woning, maar vaak ook niet. Zo werden Annica, Sammy Jo, R. (anoniem) en meer jongeren in het afgelopen jaar uit huis gezet. In die hoorzitting in de Tweede Kamer vertelde Hester van Buren (bestuurslid van Aedes en directeur van woningcorporatie Rochdale) dat zij 'namens alle woningcorporaties in Nederland sprak als zij zei dat woningcorporaties nooit wezen op straat zet'. Dit is feitelijk onwaar, zoals we allang bevestigd hebben gezien door cijfers en concrete cases. En ook Tansu was weer een bewijs: zelfs juridische procedures worden met verve aangegaan om wezen maar niet in hun huis te laten blijven, tijdens de traumatische en verdrietige rouwpperiode na het overlijden van hun ouders. Gedwongen uitzettingen zijn het gevolg.
Tijdens de uitzending werd gemeld dat 2 uur voorafgaand aan de live uitzending de woningcorporatie toch aangaf in gesprek te willen gaan met Tansu over het vinden van een oplossing voor deze akelige situatie. WeesWijzer - als belangenbehartiger - belde dinsdag, samen met Tansu (die via Stichting Anders uit Rotterdam twee hotelnachten kreeg, om veilig uit kunnen slapen, in plaats van uit een koffer achterin een auto te moeten leven), naar de woningcorporatie om een afspraak voor deze onderhandeling te maken. De volgende dag, woensdagmiddag om 14:00 uur, arriveerden Tansu en WeesWijzer bij de woningcorporatie. Het was een constructief gesprek dat ongeveer twee uur duurde, met andere medewerkers dan die in de voorgeschiedenis van de zaak van Tansu betrokken waren. Er was voorafgaand aan dit gesprek geen enkele bereidheid om Tansu tegemoet te komen, maar in dit gesprek was de sfeer positief en opbouwend. Dit was een verademing die geen moment te vroeg kwam; Tansu was immers al dakloos, en had op vrijdag zelfs nog de laminaatvloer uit de woning moeten verwijderen en weggooien. Met niets anders dan twee rolkoffertjes was zij vertrokken, een onzekere en nagenoeg uitzichtloze toekomst tegemoet. Tijdens het gesprek lag de nadruk op het vinden van een praktische oplossing voor de korte én de lange termijn: een contract voor onbepaalde tijd. Tansu en WeesWijzer begrepen uiteraard dat de woningcorporatie niet gegarandeerd op diezelfde dag een woning beschikbaar had; ook zij hebben te maken met opzegtermijnen en klusmomenten voorafgaand aan nieuwe verhuur. Uiteindelijk werd het aanbod, zwart op wit vastgesteld: verblijf in een short stay appartement ter overbrugging van de periode totdat Tansu - gegarandeerd - een woning voor onbepaalde tijd zou krijgen aangeboden van deze woningcorporatie. De schriftelijke toezegging hiervoor werd diezelfde dag toegestuurd, en de volgende dag tekende Tansu het tijdelijke contract voor de short stay-overbruggingswoning. Deze twee medewerkers van woningcorporatie GroenWest toonden zich constructief en empathisch, en namen de tijd voor een goede oplossing.
Natuurlijk denkt WeesWijzer: was er nu echt dakloosheid, een traumatisch bestaan met rolkoffertjes in een auto, een televisieuitzending bij 'Kassa!', en belangenbehartiging van WeesWijzer voor nodig om een woningcorporatie tot inkeer te laten komen en een jonge kwetsbare vrouw niet op straat te laten belanden? Het antwoord is: dat was er blijkbaar voor nodig. Want zonder deze ingrepen had de woningcorporatie nooit een tegemoetkoming gedaan, en was zich blijven beroepen op het vonnis van de rechter. Dit brengt ons meteen op het bewijs dat deze zaak vormt voor het structurele probleem dat hieraan ten grondslag ligt: het niet-sociale beleid dat al decennialang wordt gevoerd. Dit geldt niet alleen voor GroenWest (met als fijne positieve uitzondering van de vriendelijke, meedenkende teamleider Verhuur en de betrokken projectleider die het nieuwe contract voor Tansu verzorgen), maar voor woningcorporaties verspreid over heel Nederland.
Dit brengt ons ook op het systeemprobleem. Want het kan niet zo zijn dat deze onderhandeling het voorbeeld zou moeten zijn van 'maatwerk' zoals demissionair minister Ollongren dit voor ogen heeft: eerst iemand uitzetten (of daarmee dreigen), en daarna nog eens praten over een oplossing. Dit zou namelijk betekenen dat belangenbehartiging van WeesWijzer het hele jaar rond nodig zou zijn bij dit soort onderhandelingsgesprekken, waarbij het betrokken weeskind dagen of weken in extreme stress, slapeloosheid, uitputting en pure angst en wanhoop verkeert, en dán nog een coherent gesprek aan moet gaan, in compleet afhankelijke positie. Dat kán niet de bedoeling zijn. Dus Tweede Kamerleden Henk Nijboer (PvdA), Daniël Koerhuis (VVD) en Caroline van der Plas (BBB) hebben compleet gelijk als zij zeggen: de wet moet veranderen. Dus daar zijn we mee bezig. Want het moet anders. En dan niet met stressige last-minute gesprekjes waarbij de wees de keuze heeft tussen de rolkoffer in een achterbak van een auto of een huis, maar gewoon het recht heeft op een basispakket dat van rechtswege vastligt.
Voor ieder weeskind in Nederland. Zonder uitzondering.
UPDATE (20 oktober 2021):
Woningcorporatie GroenWest heeft op 20 oktober Tansu een woning voor onbepaalde tijd aangeboden. WeesWijzer heeft de plattegrond bekeken en foto’s gezien van het appartement. De woning is onlangs gerenoveerd en staat in een nette, veilige wijk, en het huurcontract wordt aangeboden voor onbepaalde tijd. WeesWijzer vindt het aanbod dat de woningcorporatie Tansu heeft gedaan, passend voor een alleenwonende. We gaan ervan uit dat dit een goede oplossing is gezien de omstandigheden. Hiermee is de belangenbehartiging van WeesWijzer voor Tansu voltooid.
Tansu heeft nu gegarandeerd veilig wonen voor onbepaalde tijd aangeboden gekregen, en hoeft geen angst te hebben voor dakloosheid. Het enige dat nodig is om de afspraken vast te leggen, is haar handtekening op het huurcontract. We wensen Tansu een goede toekomst in haar nieuwe woning.
Dank aan woningcorporatie GroenWest voor de constructieve onderhandeling op 6 oktober jl. en voor de extra hulp in de vorm van een volledig verzorgd short stay-appartement ter overbrugging, tot de nieuwe woning beschikbaar komt. En uiteraard dank aan Kassa!, voor het aan de orde stellen van deze kwestie.